Werk aan Nederlands herstelplan voor EU-herstelfonds moet snel starten

In juli kwamen de Europese regeringsleiders een omvangrijk financieel pakket overeen om de sociaaleconomische schade door COVID-19 te beperken. Het ambitieuze steunpakket bevatte de klassieke EU-begroting voor 2021-2027 (Meerjarig Financieel Kader) en een buitengewone herstelinspanning, het EU-herstelfonds. In totaal wordt 672,5 miljard euro beschikbaar gesteld in het EU-herstelfonds, deels als subsidies en deels via leningen. Nederland kan aanspraak maken op 5,6 miljard euro. Om het geld volgend jaar al in te zetten, moet de Nederlandse overheid uiterlijk 30 april 2021 een nationaal herstelplan indienen bij de Europese Commissie.

Wat zijn de voorwaarden?

De nationale herstelplannen moeten laten zien hoe de investeringen en hervormingen de uitdagingen van de landenspecifieke aanbevelingen effectief aanpakken (zie hier de aanbevelingen voor Nederland in 2019 en 2020). De plannen moeten bovendien maatregelen bevatten om de digitale en groene transities te ondersteunen. Op basis van zeven flagship terreinen (energie-infrastructuur, duurzame en slimme vormen van transport, renoveren, connectiviteit, moderniseren publieke administratie, vaardigheden, en opschalen van o.a. digitale capaciteiten) moet geïnvesteerd worden in voor de EU strategische projecten. Zie daarvoor ook de guidance van de Europese Commissie.

Consultatieproces

De Europese Commissie vraagt lidstaten om zo snel mogelijk de dialoog te starten over hun nationale herstelplannen. Met de speciale Task Force van de Europese Commissie over de algemene prioriteiten, maar ook juist met alle relevante stakeholders in de lidstaten zelf. VNO-NCW en MKB-Nederland onderschrijven het belang dat het maatschappelijk middenveld wordt betrokken bij het opstellen van het nationale herstelplan. Het bedrijfsleven kan immers samen met (lokale) overheden en kennisinstellingen op alle flagship-terreinen een belangrijke rol spelen. Dat zorgt ervoor dat er bottom-up een breed gedragen en goed gevuld nationaal herstelplan wordt opgesteld.

Het uitwerken van het nationale herstelplan moet nu snel beginnen. Als gevolg daarvan kan ook de dialoog tussen de overheid en de Commissie gestart worden. Ons inziens moet het herstelplan gericht zijn op verduurzaming, digitalisering, vaardigheden en onderzoek en innovatie. Om een krachtig effect te hebben op de Nederlandse economie, moeten de EU-gelden bovendien additioneel zijn op nationale uitgaven.

Het EU-herstelfonds en Groeifonds complementair inzetten

Wij hechten aan het belang van het EU-herstelfonds en de rol die het kan spelen in het economische herstel. Het EU-herstelfonds is bedoeld voor een snelle economische impuls en kan in principe vanaf 2021 worden ingezet tot en met 2024 (met een uitlooptijd voor projecten tot 2026). Juist omdat de EU-gelden bedoeld zijn voor de korte termijn, kan het complementair werken naast het Groeifonds, dat gericht is op het verdienvermogen op de lange termijn. Het is daarom belangrijk dat de prioriteiten en doelstellingen van de fondsen goed op elkaar aansluiten.