Grondstoffenstrategie EU slaagt met kennisinstellingen en bedrijfsleven

De Europese Commissie zette vorige week een veelbelovende stap, toen ze de Critical Raw Materials Act presenteerde. Daarin staat hoe ze de beschikbaarheid van kritieke grondstoffen wil verzekeren. In 2030 moet minstens 10 procent van de Europese behoefte uit eigen bodem komen. Daarnaast wil ze 40 procent van de verwerkingsindustrie binnen de EU opbouwen. De afhankelijkheid van één land moet uiteindelijk nooit meer zijn dan 65 procent per grondstof.

Vergunningen en voorraden

Dat zijn mooie ambities. Die staan of vallen overigens met een goede vertaalslag naar de praktijk. Europa wil daarvoor drie dingen verbeteren: kortere vergunningverlening om sneller meer grondstoffen te kunnen delven, informatie bijhouden over voorraden en hergebruik vergroten. Het lijkt mij logisch dat drie partijen hier belangrijk zijn: overheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven. Ik vind het dan ook opmerkelijk dat er in het voorstel alleen een vaste rol voor overheden is.

Blinde vlek

De zogenoemde European Critical Raw Materials Board, met vertegenwoordigers van lidstaten en Commissie, heeft een belangrijke rol gekregen voor de uitwerking van de grondstoffenstrategie. Bedrijven en kennisinstellingen kúnnen uitgenodigd worden voor schriftelijke input, maar zij zijn geen vaste deelnemers. Ik ben bang dat er zo grote blinde vlekken ontstaan bij beleidsmakers. Bedrijven hebben immers het beste zicht op productieketens en de beschikbaarheid van grondstoffen. Kennisinstellingen hebben doorgaans de meest recente informatie over innovaties, reserves en geopolitieke ontwikkelingen.

Effectief

Bedrijven worden ondertussen wel verplicht om in kaart te brengen of in hun producten permanente magneten zitten, wat de milieu-voetafdruk is en hoe hun toeleveringsketen eruit ziet. Europa krijgt zo heel veel data, maar niet de kennis om die te interpreteren. Geef daarom bedrijven en kennisinstellingen een vaste plek aan tafel, want dan kun je pas effectief aan de slag om de EU onafhankelijker te maken van het buitenland voor kritieke grondstoffen.

Joran Rust

Beleidssecretaris (kritieke) grondstoffen