Economische zelfstandigheid van vrouwen: graag in een totaalplaatje

‘Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid’. Onder die slogan werd in de jaren negentig geprobeerd meer vrouwen makkelijker op de arbeidsmarkt te krijgen. Ook moest de positie van vrouwen in het arbeidsproces beter. Ze moesten zelf geld verdienen en economisch zelfstandig worden.

Economisch zelfstandig

We zijn een heel eind op weg. In 1990 was 25 procent van de vrouwen economisch zelfstandig, nu zijn 6 op de 10 vrouwen dat. Deeltijdwerk is nu voor vrouwen de norm en wordt gezien als een verworvenheid. Maar als we terugkijken, lijkt het misschien alsof we stilstaan.

Ingebakken deeltijdnorm

Inmiddels zit de deeltijdnorm stevig ingebakken in de Nederlandse samenleving. Vrouwen werken over het algemeen in deeltijd, en verdienen - mede om die reden - minder dan mannen. Van de vrouwen werkt 73,8 procent in deeltijd, versus 27,1 procent van de mannen. De norm is nog steeds dat vrouwen het best in deeltijd kunnen werken als ze jonge kinderen hebben. Maximaal 3 dagen per week. Voor vaders is dat 4 of 5 dagen per week.

Achterblijvende arbeidsproductiviteit

Dit heeft natuurlijk invloed op de financiële bijdrage van vrouwen in het bedrijf, als partner, maar ook in het gezin. Terwijl: meer uren werken voor vrouwen betekent meer maatschappelijke baten. De arbeidsproductiviteit van Nederland blijft achter in vergelijking met landen als Denemarken en Duitsland. Zo is het gemiddelde aantal uren in de zorg 24 uur. Als we al die contracten nou eens met zes uur uitbreiden, dan kan het schrijnende personeelstekort met tienduizenden worden teruggedrongen.

Keuzes rond werk en zorg

Vrouwen zijn grotendeels financieel zelfstandig, maar ik zie ook dat ze nog steeds afhankelijk zijn van hun omgeving als het gaat keuzes, zeker rond werk en zorg. Het is belangrijk om deze persoonlijke omstandigheden beter bespreekbaar te maken. Om te beginnen door vrouwen vaker te vragen of ze meer uren willen werken. Het helpt ook als mannen meer uren zorgen.

Meer uren werken aantrekkelijker maken

Ook de overheid kan het aantrekkelijker maken voor vrouwen om meer uren te werken. Denk aan een totaalpakket met daarin het vereenvoudigen van verlofregelingen, met een hoger percentage vergoed door de overheid zodat partners meer verlof opnemen. Ook beter toegankelijke kinderopvang die aansluit op school- en werktijden, is hard nodig. Dat is iets waar werkgevers graag aan meewerken. Omdat we zien dat veel arbeidspotentieel van vrouwen nu verloren gaat, en dat moet anders.

Lisa Kuijs

Beleidssecretaris sociale zaken