Coronacrisis harde leerschool voor de Europese gezondheidszorg

Dreigende IC-tekorten, te weinig beschermende middelen, overbelast zorgpersoneel en grote problemen in de wereldwijde medicijnentoevoer: het is maar een kleine greep uit de uitdagingen waar de gezondheidszorg het afgelopen halfjaar voor heeft gestaan. De solidariteit op het Europese continent was dit voorjaar ook zoek, omdat in de grote paniek vooral gold ‘eigen volk eerst’. Gelukkig is dat inmiddels anders.

Intensievere samenwerking

In haar eerste State of The Union windt Ursula von der Leyen er geen doekjes om – er is intensievere Europese samenwerking nodig op het gebied van gezondheidszorg om toekomstige crises beter het hoofd te bieden. Om een toekomstbestendige gezondheidsunie op te bouwen en te financieren wordt er beroep gedaan op het EU4Health-programma, wordt het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) versterkt en het Europees Centrum voor Ziektepreventie en bestrijding (ECDC) geïntensiveerd.

Slagkracht Europa vergroten

Verder worden er financiële middelen uitgetrokken voor het opzetten van het BARDA-agentschap – een geavanceerd biomedisch onderzoeks- en ontwikkelingsagentschap om de slagkracht van Europa ten tijden van grensoverschrijdende gezondheidscrises te vergroten. Ook riep Von der Leyen op tot een debat over nieuwe bevoegdheden voor de Europese Unie op het gebied van gezondheidszorg tijdens de aanstaande conferentie over de toekomst van Europa.

Minder afhankelijk

Dat debat zal onder andere moeten gaan over hoe Europa minder afhankelijk wordt van derde landen als het gaat om medicijnen en medische hulpmiddelen (en grondstoffen die daarvoor nodig zijn). De onlangs gelanceerde farma-strategie van de Europese Commissie is een eerste stap in de goede richting. Deze is erop gericht om de toegang van patiënten tot veilige, betaalbare geneesmiddelen te verbeteren en te versnellen en om innovatie binnen de farma-industrie te ondersteunen.

Bedrijfsleven betrekken

Daarbij is het belangrijk dat er ook gekeken wordt naar de economische kant. Want een eigen florerende farmasector, maakt Europa óók minder afhankelijk van de rest van de wereld. Zo is het van belang dat de EC met een Europese productie- en leveringsstrategie komt voor generieke medicijnen om de beschikbaarheid en de betaalbaarheid van deze medicijnen te waarborgen ten tijden van crisis. Hiermee verandert de mentaliteit van een ‘just-in-time’ naar een ‘just-in-case’ mentaliteit. Het is van groot belang dat het bedrijfsleven hierin betrokken wordt om zo tot snelle, efficiënte en doelgerichte oplossingen te komen.

Robin Biersma

Beleidssecretaris VNO-NCW en MKB-Nederland